🍽ترشی‌ها و شوری‌ها🍽
اولین گروه از چاشنی‌های محبوب ایرانی ترشی‌ها و شوری‌ها هستند.طعم ترش سرکه و طعم شور نمک اشتهای افراد را تحریک می‌کرد و این باعث می‌شد تا افراد علاقه بیشتری به مصرف انواع ترشی در کنار غذا داشته باشند.
به طور کلی اکثر ترشیجات و شوری‌ها ترکیبی از سبزیجات مانند گل‌کلم، هویج، خیار، کرفس، سبزیجات معطر (ترخون، مرزه، نعناع)، نمک و فلفل هستند که در نهایت با اضافه کردن آب‌نمک یا سرکه وارد پروسه ایجاد ترشی و شوری خواهند شد. مهم‌ترین تفاوت ترشیجات و شوری‌ها در میزان استفاده از سرکه است، همچنین تفاوت اصلی ترشیجات مختلف با یکدیگر در نوع سبزیجات و ابعاد خرد شدن آن‌هاست، برای مثال سبزیجات در شوری درشت‌تر از ترشی هفت بیجار خرد می‌شوند. همچنین میزان ترشی و تندی هم در انواع چاشنی‌های متفاوت است، بعضی انواع ترشی‌ها طعم شوری بیشتری دارند، بعضی از آن‌ها تندتر هستند و در بعضی طعم ترشی بر دیگر طعم‌ها غالب شده است.
🍽ترشی‌های شمالی🍽
در میان انواع ترشی‌های شمالی ترشی بادمجان طرفداران بیشتری دارد،طرز تهیه آن سخت نیست اما باید نکات ریزی را برای تهیه یک ترشی باکیفیت رعایت کنید. مواد اولیه در تهیه این ترشی محبوب شامل بادمجان، سرکه، نمک، موسیر، زردچوبه و سبزیجات معطر است.
البته گذشته از ترشی پرطرفدار بادمجان شمالی‌ها در تهیه ترشی نازخاتون (ترکیب بادمجان کباب شده، گوجه‌فرنگی، سیر، سبزیجات معطر، پودر فلفل، سرکه)، ترشی بیجار (بادمجان، گوجه‌فرنگی نارس، فلفل سبز قلمی، سیر و سبزی معطر شمالی)، ترشی بامیه (بامیه، سرکه، نمک) و سیرترشی هم بسیار معروف هستند.
🍽انواع سالاد🍽
سالادها از سالم‌ترین چاشنی‌ها هستند که اگر به همراه سس ماست، آبلیمو، آبغوره یا سرکه مصرف شوند کالری بسیار پایین، اما ارزش غذایی بسیار بالایی دارند.
سالاد ترکیبی از انواع مختلف سبزیجات است که در ابعاد مختلف برش داده‌شده و کنار هم به همراه یک نوع سس یا طعم دهنده پیش از غذا یا همراه با غذا سرو می‌شوند. بعضی سالادها قدری سنگین‌تر هستند و می‌توان آن‌ها را به عنوان یک وعده غذایی در نظر گرفت. برای مثال سالاد الویه که ترکیبی از سیب‌زمینی، هویج، نخودفرنگی، خیار شور و مرغ است یک سالاد سنگین با کالری بالاست که به عنوان وعده غذایی سرو می‌شود.
در مقابل سالادهای سبک‌تری هم هستند که از انواع کلم، کاهو، خیار، هویج و دیگر سبزیجات تهیه می‌شوند که اگر با سس سفید یا همان مایونز همراه نباشند از ارزش غذایی بسیار بالا، فیبر زیاد و ویتامین و مواد معدنی موردنیاز بدن برخوردار هستند. همچنین از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری کرده و هضم غذا را بهبود می‌بخشند. علاوه بر این برای کسانی که در روند رژیم‌های کاهش وزن هستند نیز بسیار مفیدند.
🍽شوری گل‌کلم🍽
از ترشی‌ها که بگذریم بی‌شک خوشمزه‌ترین شوری به عنوان چاشنی در کنار غذاهای ایرانی شوری گل‌کلم است. این شوری ترکیب بسیار ساده‌ای از انواع سبزیجات نظیر گل‌کلم، هویج، کرفس و سبزیجات معطر نظیر تلخون و مرزه است که به همراه آب‌نمک و مقدار بسیار کمی سرکه وارد فرایند رسیدن می‌شود. پس از رسیدن شوری سبزیجات طعم نمکی گرفته و نرم می‌شوند.
بعضی‌ها برای ایجاد تنوع ظاهری در آب شور مقداری زردچوبه می‌ریزند که باعث زرد شدن گل‌کلم‌ها می‌شود، همچنین می‌توان با اضافه کردن مقداری کلم قرمز، رنگ صورتی ملایمی در شوری ایجاد کرد.
🍽انواع ماست و بورانی🍽
هرچند که ما ماست را به عنوان چاشنی در نظر نمی‌گیریم اما ترکیب‌های متنوعی از ماست و سبزیجات می‌تواند به عنوان چاشنی‌های محبوب ایرانی معرفی شود. پس از شیر یکی از مهم‌ترین منابع کلسیم، ماست است که آن را به عنوان پرمصرف‌ترین لبنیات در میان خانواده‌های ایرانی در نظر می‌گیرند. اگر شما هم جز افرادی هستید که از خوردن شیر چه به شکل گرم و چه سرد لذت نمی‌برند و یا به هر دلیلی تمایلی به خوردن شیر ندارید، بهتر است ماست را به عنوان منبع غنی از کلسیم به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید.
هنگام سرو ماست یا ترکیب آن با سبزیجات به همراه غذا باید به این نکته توجه داشته باشید که ماست به‌خودی‌خود مزاج سردی دارد و مصرف آن همراه با غذاهایی با طبع سرد انتخاب عاقلانه‌ای نیست مگر اینکه به کمک یک نوع سبزی گرم مانند نعناع و یا ادویه‌ای چون فلفل سیاه از سردی ماست کم کنید.
ماست به روش‌های مختلفی سرو می‌شود از فرم ساده آن گرفته تا ترکیب نوستالژی ماست و خیار و نعناع و یا انواع بورانی‌ها! ترکیب ماست با سبزیجاتی مانند اسفناج، لبو و بادمجان جز خوشمزه‌ترین انواع بورانی‌هاست که می‌توانید به عنوان چاشنی در کنار غذاهای ایرانی میل کنید. این بورانی‌ها طرز تهیه ساده‌ای دارند و درست کردنشان به زمان زیادی احتیاج ندارد. کافیست سبزیجات را بپزید و به همراه ادویه‌ها به ماست اضافه کنید، هم بزنید و با تزئین مقداری نعناع یا گلبرگ محمدی بر سر سفره بیاورید.